Wat is gender specifieke therapie?
De basis van deze methodiek ligt in de Vrouwenhulpverlening (VHV) begin jaren tachtig. Deze is ontstaan als kritiek op de gevestigde psychiatrie.
VHV werd gedefinieerd als hulverlening aan vrouwen, waarbij de oorzaak van de problemen in verband werden gebracht met haar socialisatie als vrouw en positie in de maatschappij. Centraal daarbij was het inzicht dat er bij veel vrouwen een voortdurend conflict aanwezig is tussen normen die de maatschappij aan hen stelt en die ze zich eigen hebben gemaakt (veelal door socialisatie) en behoeften en verlangens van henzelf.
VHV is een wijze van denken en werken die ingrijpende gevolgen heeft voor visie, houding/attitude en het gebruik van methoden van de therapeut ten opzicht
van de cliënt.
Er zijn allerlei methodieken ontwikkeld die vrouwen helpen zich bewust te worden van het verband tussen hun eigen problemen en/of klachten en de maatschappelijke rol en positie.
Er wordt een geïntegreerde benadering toegepast om bewustwording van het (mogelijke) conflict tussen geïnternaliseerde maatschappelijke normen en de eigen identiteit te ontcijferen. Twee zaken staan centraal:
- De sociale positie van vrouwen binnen de maatschappij.
- Vrouwen zijn zelf deskundig met betrekking tot hun gezondheid en welzijn.
Ze worden uitgenodigd tot verandering in plaats van aanpassing en aangesproken op eigen kracht. De nadruk ligt op gezondheid in plaats van ziekte.
Uitgangspunten
Binnen de therapie wordt uitdrukkelijk aandacht besteedt aan de verwevenheid van lichamelijke, psychische en sociale problemen. Problematiek wordt systematisch bekeken in relatie tot hun socialisatie en sociale en maatschappelijke context en het ontstaan van gezondheidsklachten. Eigen (ervarings) deskundigheid van vrouwen is daarbij een belangrijk principe. Het versterken van zelfbeschikking en autonomie is van belang. Cliënten worden zoveel mogelijk gestimuleerd in het maken van eigen keuzes en gelijkheid in de communicatie tussen therapeut en cliënt is een basisgegeven. In die zin is er vooral sprake van een attitude.
De therapeut geeft uitgebreide informatie aan de cliënt over de uitgangspunten en gehanteerde methodieken, om het machtsverschil tussen beide partijen te verkleinen.
VHV is niet statisch en is mee veranderd met de maatschappelijke ontwikkelingen. Nu, ruim 30 jaar verder is VHV geïntegreerd, vrouwen – en mannen hulpverlening zijn met elkaar verbonden en spreken we van gender specifieke therapie. Na verder onderzoek is gebleken dat ook mannen op hun eigen wijze zijn gesocialiseerd tijdens de opvoeding en daarvan ook een last met zich mee kunnen dragen, net als vrouwen. Alleen blijft het aandacht vragen dat deze socialisatie voor beide seksen op een geheel eigen wijze verlopen is en dat daaruit mogelijke specifieke klachten kunnen ontstaan.
Emancipatie is nooit klaar!