Het moederschap is een fundamentele fase, met een belangrijke onderbreking in het leven van jou als persoon die je tot dat moment was en de nieuwe rol: de moederrol. Vooraf heeft men vaak geen idee wat het moederschap betekent en hoe men hierop gaat reageren. Men weet dat deze fase grote veranderingen en periodes van stress met zich mee zal brengen. De voordelen kennen we allemaal en hoe fantastisch het is. Maar, er kan ook een keerzijde zijn en daaraan wordt vaak te weinig openheid gegeven.


Blijkbaar voelt het voor moeders veiliger om de ‘schijn’ naar de buitenwereld op te houden, dat alles oké is. Daardoor kan alles nog zwaarder aanvoelen. Hoe combineer je deze nieuwe rol zonder jezelf kwijt te raken, niet alles in te leveren op eigen ambities én thuis een aardige ouder en partner te blijven. Veel vrouwen worstelen hiermee. Twijfels en onzekerheid kunnen zo heftig zijn, niet wetende hoe nu verder. Hieronder zal ik kort op een rij zetten waar de grootste veranderingen plaats vinden als er een kind geboren wordt en wat dit kan betekenen.

Verandering op verschillende fronten;

  • Rolverandering als vrouw / zelfzorg en ruimte voor jezelf / rust / vrije tijd
  • Sociale relaties. Minder ruimte voor vriendschappen en andere leuke bezigheden
  • Werk/carrière.
  • Partnerschap / rolverdeling. Ongelijkwaardigheid tussen partners in het ouderschap ten aanzien van taakverdeling en zorgtaken. Afspraken maken is één ding, ze volhouden in de hectiek van alledag is een uitdaging van een hele andere orde. Veel ouders worden verrast door de enorme impact die het combineren van werk en zorg met zich meebrengt en om gelijkwaardig ouderschap vol te houden. Uit onderzoek blijkt dat vaders graag meer zouden willen zorgen, maar hier niet voor uitkomen omdat het nog niet echt geaccepteerd is, zeker in bepaalde kringen en sectoren. Moeders kunnen namelijk pas echt stappen zetten wanneer vaders meebewegen. Voor vaders heeft dit ook vele voordelen. Door actief bij het proces betrokken te blijven, groeit het gevoel van serieuze ‘aandeelhouder’ in de rol als opvoeder. Iedereen wint bij betrokken vaderschap.
  • Relatie met eigen moeder nadat je zelf moeder bent geworden
  • Je klem voelen in het moederschap/ouderschap

Mama en papa worden is een groeiproces en iets waarin men zich blijft ontwikkelen. Men groeit zogezegd samen met het opgroeien van je kind. Gelukkig verloopt dit proces meestal soepel. Iedereen, die ouder wordt/is, zal men horen zeggen dat het ouderschap gepaard gaat met up ’s en down’s. Dat is normaal. Het wordt pas pittig als het niet loopt zoals men verwacht had en ook niet weet hoe daar een goede weg in te vinden. Kortom, geen oplossing meer weet aan te boren. En dit geldt voor alle partijen.

Zit je klem in het moederschap/ouderschap en je zoekt naar een uitweg, mogelijk kan ik daarin iets voor je betekenen.


Klem in het moederschap

Het lijkt de normaalste zaak van de wereld en onzichtbaar verweven in onze cultuur, dat vrouwen affiniteit voelen met het moederschap. Verheerlijking, vervulling en een levensdoel, dát zou het brengen! Vanzelfsprekend is dit natuurlijk niet, want men kan kiezen voor vrijwillige kinderloosheid. Het vraagt kracht om je te onderscheiden en jezelf los te maken van heersende normen.In dat proces komt men vaak allerlei (voor) oordelen tegen. Daaraan het hoofd bieden vraagt veel en voelt vaak als ‘tegen de stroom’ in zwemmen en niet geaccepteerd worden, simpel om het feit dat je anders denkt of een andere keuze maakt in het leven, dan anderen.


Het kan ook gebeuren dat je gekozen heb voor het moederschap en dat de realiteit zo afwijkend is van hetgeen je ervan verwachtte. Men komt tot de ontdekking dat het leven er totaal anders uit gaat zien. Jezelf opzij zetten en bijna altijd ‘aan’ staan, omdat de verantwoordelijkheid voor kinderen dit met zich meebrengt. Het lijkt een opgave om jezelf rust te gunnen of, een ingewikkelde gedachtestroom te stoppen. En, ‘worstelende moeders’ kunnen nog steeds op weinig steun rekenen, omdat de omgeving het niet begrijpt wat er in je omgaat.

Wat moet je met al die heftige emoties;

  • Naast blijdschap is er ook woede voelbaar. Wat is dit en waar staat dat voor
  • Twijfelen of de goede keuze is gemaakt. Dubbele gevoelens over het moederschap
  • Niet meer jezelf kunnen zijn. Wie ben ik nou en het voelt als beroving van eigen identiteit
  • Schuldgevoelens omdat ik voel wat ik voel. Ik kán dit niet. Ben ik wel een geschikte moeder
  • Hoe bied je weerstand aan oordelen als de zorg en opvoeding overgedragen wordt aan derden
  • Hoe krijg ik al die rollen uit mijn eigen leven verenigt met elkaar

Een en ander heeft ongetwijfeld ook te maken hoe de rol van het moederschap in de maatschappij wordt vormgegeven. En indien men deze fase op een ‘eigen wijze’ vorm wil geven, vraagt dit kracht om je te onderscheiden.

Ook vaders zitten nog steeds ingeklemd in de maatschappelijke verwachtingspatronen. Echter, deze genieten nog altijd meer vrijheid en dat maakt, dat de beknelling door veel vaders minder sterk ervaren wordt. De maatschappij laat zien: moeders dienen altijd het meeste beschikbaar te zijn, ook in combinatie met eigen werk / carrière. Moederliefde dient allesoverheersend en zelfopofferend te zijn. Ja echt. Nog steeds heerst deze mythe!

Alle emancipatie ten spijt. Vrouwen zorgen nog steeds het meest voor hun kinderen en binnen deze maatschappijvisie is weinig ruimte om jezelf af te vragen: ‘Wat voor soort moeder ben ik nou, kan of wil ik zijn’?


Relatie met je eigen moeder als je zelf moeder wordt

Ik ben ik en jij bent jij. Hoe laat je elkaar vrij genoeg en blijf je goed met elkaar in contact. Elkaar respecteren, hoe ieders denkwijze ook is.

Opgroeien wil zeggen, jezelf ontwikkelen en parallel aan dit proces een warme band houden met de persoon die je eerste liefde was. Je eigen moeder. De aangewezen fase om lastig te zijn en processen te doorlopen op zoek naar eigen identiteit, is de pubertijd. Inherent daarbinnen kan het gebeuren dat het ene moment de verwijten over en weer vliegen en een ander moment wil je het liefste goedkeuring of bij haar op schoot. Een moeder die stevig in haar schoenen staat kan dit toelaten en begrijpen dat haar kind bezig is om met vallen en opstaan een eigen identiteit te vormen. Maar indien er onzekerheid in het spel is of onvermogen om hieraan te voldoen, dan kan het lastiger zijn. Een dochter kan zich ‘inhouden’ omdat ze ervaart dat haar moeder het al zwaar genoeg heeft. Ze zal haar willen ‘sparen’ maar komt daardoor nauwelijks toe aan het ontwikkelen van een eigen identiteit. (Teveel voor de ander en te weinig voor zichzelf)  Maar wat ook mogelijk is, dat er een forse puberfase was, alle goede adviezen ‘in de wind’ werden geslagen en er daardoor nauwelijks een vertrouwde band heeft kunnen groeien. (Vertraging in emotionele ontwikkeling) Vaak wil men deze later inhalen. Het gevoel niet zonder elkaar te kunnen of juist niet los te kunnen komen van elkaar. Een paradox.

Als jong volwassenen zelf een relatie krijgen en/of voor kinderen kiezen, zal dit de relatie met eigen ouders veranderen. Oude patronen kunnen weer opspelen en of je nu wilt of niet, dit kan best af en toe heftige gevoelens meebrengen. Goed bedoelde adviezen of teveel bemoeienissen met opvoedingsmethodes kunnen spanningen veroorzaken. Op zich is dit nog niet eens zo erg, maar indien er niet over gecommuniceerd kan worden en deze zich ‘opstapelen’, kan dit ziekmakend zijn. Men kan zich heen en weer geslingerd voelen tussen de rol van ‘dochter van mijn moeder’ of ‘moeder van deze dochter’. Hoe vind je de weg terug naar jezelf en maak je eigen wensen/grenzen bespreekbaar.


De moeder-dochter relatie is een relatie die zich kenmerkt door het feit dat beiden van hetzelfde geslacht zijn en zich vaak met elkaar identificeren. Maar waarom ligt dit dan zo gevoelig? (Daarover bestaan veel theorieën, maar het voert te ver om hier uitgebreid op in te gaan). Het is een ambivalente relatie en dat maakt het er allemaal niet gemakkelijker op. Je hebt je moeder nodig, wilt je eigen levenspad leven en zelf het keuzemoment kunnen kiezen wanneer je haar hulp vraagt. En voor dit laatste heb je toch ook haar medewerking nodig. Jij wilt losser zijn van haar, maar zij zal jou los dienen te laten. Maar misschien heb jij als moeder ook die diepe wens, dat je wat losser wilt komen van je eigen dochter. En voor alle duidelijkheid, losser zijn van elkaar wil juist niet zeggen dat er ruzie is of dat men elkaar niet meer onder ogen komt. Juist het tegenovergestelde is waarheid. Beter is het om er op tijd bij te zijn, voordat de relatie niet meer te ‘lijmen’ valt!

Op tafel leggen wat er niet soepel gaat, wat je verlangens zijn of wat je verwacht in het onderling contact en/of contact met kleinkinderen, daar is moed voor nodig. Het mooiste is natuurlijk als beide partijen er open over kunnen zijn en een gesprek aangaan. Luisteren naar elkaars wensen. Het kan zijn dat verlangens niet overeen komen. Misschien wil je dochter je niet zo vaak zien als omgekeerd en wil ze zichzelf vooral vrij kunnen voelen. Al is dit nog zo pijnlijk. Het is vooral verhelderend om dit te bespreken en zoeken naar de goede gezamenlijke weg in deze want, conflicten vermijden is het aller slechtste idee wat er is.

Loskomen van elkaar met wederzijds respect is een klus en veelal helpt het als er een buitenstaander bij dit proces kan helpen. Verhelderen en onder woorden brengen wat er bedoeld en/of gevoeld wordt. Het is vaak de enige weg om de relatie weer gezond te maken.

Ik loop graag een stuk met je mee over dit levenspad.

Iets wat je probeert vast te houden dát raak je kwijt. Maar indien je durft los te laten en liefdevol laten gedijen, dát geeft een band!