Een trauma heeft flinke emotionele en lichamelijke gevolgen. Je lichamelijk integriteit is geschonden waardoor je zelfvertrouwen en je zelfbeeld is aangetast. Daardoor zie je vaak je eigen mogelijkheden en kracht niet meer.
Gevolgen
Ernstige grensoverschrijdingen zoals seksueel misbruik stagneren je emotionele ontwikkeling, waardoor je als het ware ‘blijft hangen in het verhaal’, met alle gevolgen van dien.
Als het trauma binnen het gezin plaats heeft gevonden, blijven veel slachtoffers opvallend loyaal en houden het geheim van het gezin in stand. De verhoudingen in het gezin zijn een grote kluwen geworden en andere kinderen nemen soms de verantwoordelijkheid over (parentificatie) waardoor ook zij geblokkeerd worden in de ontwikkeling.
In geval van seksueel misbruik moeten we in eerste instantie zien te overleven. Proberen niet te voelen om door te kunnen gaan. Deze (overlevings) mechanismen kunnen weer uitgroeien tot vastzittende patronen waar je in je dagelijks leven behoorlijk last van kunt hebben. De spanning over wat niet gezegd mocht worden is vaak in het lichaam opgeslagen als kramp of trilling of klachten. Het ‘lichaam als geheugen’. Een misbruikt kind of volwassene vermijdt vaak alles wat herinnert aan het geweld. Veel vrouwen en mannen die seksueel misbruik hebben meegemaakt zijn angstig, schamen zich, voelen zich minderwaardig en hebben ergens het gevoel dat ‘het aan hen ligt’! Dat je niets gedaan hebt. De schaamte over wat jou toen is overkomen voelt vaak als schaamte over wie je bent.
Mensen met een trauma zijn continu alert, vaak angstig en schrikachtig bij onverwachte geluiden of bewegingen. Herbelevingen komen op ongelegen momenten naar boven door, op het oog onschuldige triggers en vaak wordt er een last ervaren aan zweet en paniekaanvallen, blozen of hartkloppingen. Ook kan je fysieke weerstand lager worden door chronische angst wat leidt tot allerlei lichamelijke klachten zoals uitputting, maag- en darmklachten, slaapproblemen en concentratieproblemen. Bij elkaar heet dit een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Bij sommigen kan een trauma later leiden tot riskant gedrag en het opzoeken van vergelijkbare situaties. Anderen ‘ontploffen’ regelmatig van woede of zijn juist zo bang om te verkrampen als boosheid wordt toegelaten.
In angstaanjagende situaties kan het lichaam van een slachtoffer gevoelloos worden of kan er een vorm van ‘uittreding’ voorkomen (dissociatie). Het is echter een gezonde instinctieve reactie als vluchten of vechten niet meer mogelijk is. Het fysieke misbruik is onbegrijpelijk en onvatbaar. Taal ontbreekt vaak om aan het misbruik woorden te geven. Bij mensen met trauma kan deze bevriezingsreactie regelmatig terugkomen als er geen echte bedreiging is. Lichamelijke sensaties worden als vreemd of onveilig ervaren.
Het vraagt respect en mildheid om beweging te brengen in die patronen; van ‘overleven’ naar ‘leven’.
Het helen van trauma’s in 3 facetten:
1. Ontvouwen van het verhaal
2. Bewustwording overlevingsmechanismen / patronen en deze proberen om te buigen.
3. Afgesloten delen van lichaam bevrijden
In de therapie plaatsen we het seksueel misbruik in de context wat betreft (leef)tijd, systemische dynamiek en verantwoordelijkheid. Hierdoor verminderen schaamte en schuldgevoelens. Misschien heb je dit trauma al een een aardige plek gegeven, maar toch doemt er nog vaak een onbestemd gevoel op. Je vervalt in oude patronen of ontwikkeld klachten waarvan je maar niet begrijpt waar deze nou vandaan komen en
zoek je weer even ondersteuning om ‘op de rails’ te komen. Een partner ondervindt vaak de beperkingen in de relatie en om die reden kan het wenselijk zijn om deze deel te laten nemen aan de gesprekken. Dit kan helend en ondersteunend zijn. Als jij wilt is daar ruimte voor.