Waar komt focussen vandaan
Focussen is ontdekt en ontwikkeld door de Duits-Amerikaanse psycholoog en filosoof Eugene Gendlin (1926). In de jaren 70 deed hij langdurig onderzoek naar het effect van psychotherapie. Hij ontdekte dat het succes van therapie vooral te maken heeft met iets dat de cliënt zelf doet. Met name cliënten die wat meer bedachtzaam spraken en in staat bleken om te luisteren naar hetgeen hun gevoel te vertellen had, bleken meer baat bij deze therapie te hebben, dan anderen. Dit was al hoorbaar in de eerste sessie.
Gendlin onderzocht wat deze cliënten precies deden (vaak deden ze dat onbewust) en heeft het zo beschreven dat het ook geleerd kan worden aan mensen die het niet al van nature doen. Hij noemde het focussen.
Hij heeft zich sterk gemaakt om focussen te integreren in alle cliëntgerichte therapievormen. Daarnaast benadrukt hij het belang van focussen buiten de therapiekamer. Focussen is te gebruiken op alle vlakken van het leven, niet alleen bij problemen. Het werk van Gendlin vindt gehoor en navolging in de hele wereld, zowel in oosterse als westerse culturen.
Hij wil benadrukken dat niet de therapie of de persoonlijkheid van de therapeut bepalend is, maar veel meer wat cliënten zelf kunnen doen.
Wat is focussen
We spreken van een lichaamsgerichte methode. Meer een natuurlijke vaardigheid, dan een therapeutische techniek. Het is een proces van luisteren naar je lijf op een zachtaardige, accepterende manier; je hoort de boodschap die je innerlijk stuurt. Ook is het een proces van respect voor de wijsheid binnenin je, waarbij je je bewust wordt van die dieperliggende laag van weten, die zich via het lichaam kenbaar maakt. Luisteren naar dát gevoel en het de kans geven iets tegen jou te zeggen. Het vermogen om te focussen is iets waartoe we allemaal in aanleg toe in staat zijn; we worden geboren met het vermogen te weten hoe we ons op elk willekeurig moment voelen. Maar bij de meesten van ons hebben ervaringen van pijn en vervreemding in onze jeugd en door culturele aspecten, ertoe geleid dat we het vertrouwen in ons lichaam en in onze gevoelens verloren hebben. We zouden dus opnieuw moeten leren focussen.
Focussen is aandacht schenken aan iets dat je kunt voelen in je lijf en dat gaat altijd over iets in je leven. Zo’n iets wordt de ‘felt sense’ genoemd.
Je voelt het in je lichaam, maar het is niet puur lichamelijk. Het is niet het gevoel dat je broek te strak zit of dat je teveel gegeten hebt. Het is meer zoiets als een brok in je keel, een steen op je maag, iets wat zwaar op je schouders ligt of vlinders in je buik. Van iedere situatie in je leven kan zich zo’n felt sense vormen. Je kunt je lichaam uitnodigen zo’n gevoel te vormen rond bepaalde situaties in je leven, maar ook rond twijfels en verlangens, emoties, en nog veel meer. De volgende stap is dat je een relatie opbouwt met dat gevoel, vanuit een houding van niet- weten hoe het verder zal gaan, zonder haast en zonder oordeel. Het lichaam kent zelf de weg van heel wording en van leven. Iedere volgende stap komt dáár vandaan, van binnenuit. De stappen kun je niet van te voren bedenken, ze liggen ook niet vast, ze vormen zich in het proces, ze zijn uniek voor jou. Het enige dat jij hoeft te doen is de voorwaarden scheppen, zodat het proces zijn gang kan gaan. En dan zul je merken dat het je ruimte geeft, innerlijke rust en meer zelfvertrouwen.
Hoe werkt focussen
Focussen rekent af met onze neiging de oplossing voor problemen en verlangens buiten ons zelf te zoeken. Échte verandering komt van binnenuit. In je lijf, daar moet je zijn. Dáár ligt de volgende stap, de stap die alleen voor jou in het leven en op dit moment passend is. Er niet van weg, maar er naar toe. Hoe voelt dit van binnen? Hoe draag ik dit met me mee? Het is stilstaan bij wat er echt is. De moed hebben te voelen hoe het daar van binnen is. Focussen geeft handvatten om er bij te komen en erbij te zijn, zonder dat er iets hoeft, zonder ook dat het je overspoelt. Het is op een actieve manier aandacht hebben voor hetgeen zich binnenin jezelf afspeelt, zonder oordeel. Dat is focussen.
Wat levert focussen op
Met focussen ga je meer innerlijke rust ervaren en tegelijkertijd brengt het je meer levenslust. Het geeft je het gevoel te zijn wie je echt bent. Een gevoel van authenticiteit, naar jezelf toe maar ook naar de buitenwereld. Alles wat niet van jou is valt van je af. Jij hoeft niet los te laten. Het zal jou loslaten, op zijn eigen tijd en eigen manier. Je gaat op een andere manier om met hoe het in jouw leven is gelopen of loopt. Van binnenuit ga je ervaren wat van jou is en wat bij jou hoort. Je leert te erkennen wat er is zonder dat je het hoeft te accepteren.
Je zult ontdekken dat er een innerlijke kracht en drang is om die stappen ook te zetten.
- Je komt in contact met je gevoel en je ontdekt wat je echt wilt.
- Blokkades transformeren en je leert beter met pijn om te gaan.
- Zielenpijn wordt geheeld en geïntegreerd.
- Verstand en gevoel komen bij elkaar en er komt creativiteit en levensvreugde vrij.
- Je leert omgaan met emoties en ontdekt de kunst van écht leven.
Wanneer kun je focussen (nog meer) gebruiken
Je kunt focussen gebruiken voor jezelf maar ook in het contact met je omgeving. Focussend luisteren naar familie, vrienden, collega’s verdiept het contact. Focussend luisteren naar jezelf betekent dichter bij jezelf blijven, óók in het contact met de ander. Je kunt het gebruiken bij beslissingen die je moet nemen. Je kunt het gebruiken in je werk of voor jezelf ter ondersteuning. Je kunt het heel goed gebruiken om een nieuw project of activiteit te bedenken en uit te werken. Je zult merken dat je met dat lijfelijke niveau erbij veel meer weet en kunt dan wanneer je alleen met je hoofd werkt.